Liczba wyników dla zapytania „społeczeństwo i gospodarka rp w xvi w”: 10000+ Społeczeństwo i gospodarka RP w XVI w. - DOPASOWYWANIE POJĘĆ Połącz w pary Gospodarka, kultura i społeczeństwo; Posiadasz konto? Zaloguj się Gospodarka, kultura i społeczeństwo ; Literatura w II RP Ogłoszenia. Zostań naszym fanem. Społeczeństwo; Gospodarka; Spotkania z Polonią Wybitni Polacy II RP; Mariusz Błaszczak zdecydowanie o rozwoju Sił Zbrojnych RP Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. W tym rozdziale: Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej Odbudowa państwa polskiego po przeszło wieku niewoli była procesem długotrwałym i żmudnym. II Rzeczpospolita powstawała na obszarach w znacznej części zniszczonych, w warunkach wojny trwającej dłużej niż w innych państwach europejskich. Ziemie polskie i życie społeczne wymagały ujednolicenia i likwidacji podziałów powstałych wskutek przynależności do trzech państw zaborczych, różniących się od siebie politycznie i gospodarczo. Proces ten dotyczył również sfery mentalnej – mieszkańcy Polski musieli nauczyć się traktować państwo i jego władze jak własne i uświadomić sobie obowiązki spoczywające na nich jako obywatelach Rzeczypospolitej. Nie było to łatwe, tym bardziej, że odzyskanie niepodległości odbyło bez udziału większości spośród nich. W budowie państwa przydatne okazały się zdolności organizacyjne wyrobione w czasach niewoli, ukształtowane nurty polityczne oraz wielki entuzjazm elit społecznych dla idei pracy na rzecz niepodległej Polski. Demonstracja antyrządowa w Krakowie wiosną 1936 r. W porównaniu z państwami zachodniej Europy II Rzeczpospolita była krajem o większym stopniu ubóstwa. Przyczyniły się do tego jednak często zjawiska, na które Polacy nie mieli wpływu – oprócz wspomnianych trudności startu państwowości polskiej – kryzys gospodarczy lat trzydziestych oraz złe stosunki z największymi sąsiadami. Znaczące ograniczenia w wydatkach państwa wymuszały duże – wobec zagrożenia zewnętrznego – nakłady budżetowe na wojsko, dzięki czemu jednak stworzono bitną, ideową i dobrze wyszkoloną, chociaż nie dość nowocześnie uzbrojoną armię. Oceniając osiągnięcia i porażki polskiego międzywojnia, trzeba o tych uwarunkowaniach pamiętać. Spośród najbardziej niekorzystnych zjawisk społecznych w II RP nie udało się zlikwidować bezrobocia, szczególnie dostrzegalnego w miastach. Brak pracy i bieda prowadziły do wybuchów niezadowolenia społecznego – najczęściej w formie strajków i manifestacji ulicznych. Były one tłumione przez policję. Do najbardziej dramatycznych wydarzeń doszło wiosną 1936 r. W marcu w Krakowie policja ostrzelała pochód robotników protestujących przeciw brutalnemu stłumieniu strajku kobiet w fabryce Semperit; zginęło osiem osób. Miesiąc później we Lwowie, w czasie demonstracji protestacyjnej po zastrzeleniu przez policję dwa dni wcześniej bezrobotnego, w czasie rozpędzania manifestantów od kul zginęło trzynaście osób. Budowa Prudentialu. Konstruktorem tego najwyższego budynku w przedwojennej Warszawie był Stefan Bryła (1886–1943), inżynier, światowej sławy specjalista w dziedzinie spawalnictwa, wykładowca Politechniki Lwowskiej i Politechniki Warszawskiej, poseł na Sejm RP. W czasie wojny jako szef Departamentu Robót Publicznych i Odbudowy Delegatury Rządu na Kraj opracował plan powojennej odbudowy Polski. Aresztowany przez Niemców, w grudniu 1943 r. został rozstrzelany w publicznej egzekucji w Warszawie przy zbiegu ulic Puławskiej i Goworka. Rozwiązanie problemów społecznych – bezrobocia, „głodu ziemi” i przeludnienia wsi, niskiego poziomu dobrobytu społeczeństwa – wymagało jednak wysiłku więcej niż jednego pokolenia. Takiej szansy z powodu wybuchu wojny społeczeństwo polskie nie otrzymało. W wielu dziedzinach życia społecznego państwo polskie odniosło jednak sukcesy. Szybko przeprowadzono odbudowę oraz integrację prawną i gospodarczą ziem polskich, zacierając odrębności z czasów zaborów. Wielkim osiągnięciem była budowa nowych linii kolejowych, dróg, a także Gdyni i Centralnego Okręgu Przemysłowego. Wprowadzono liczne reformy społeczne, ośmiogodzinny dzień pracy i korzystne dla pracowników ustawodawstwo socjalne – ubezpieczenia od chorób, wypadków i starości. W porównaniu z okresem niewoli znacząco poprawił się poziom opieki lekarskiej i higieny. Konsekwentnie realizowano obowiązek bezpłatnego i powszechnego nauczania, który w latach trzydziestych objął ponad 90 proc. dzieci; pisania i czytania uczono również poborowych w wojsku. Nie do końca jednak wyeliminowano analfabetyzm i analfabetyzm wtórny, który przed wybuchem wojny sięgał 15 proc. W 1932 r. dokonano reformy szkolnictwa, której autorem był minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Janusz Jędrzejewicz. Wprowadzono nową organizację szkolnictwa podstawowego i średniego oraz stworzono szkolnictwo zawodowe. Za główny cel wychowawczy reformy rządzący w tym czasie piłsudczycy uznali kształtowanie wśród młodzieży poczucia obowiązków obywatelskich i pracy dla państwa. Szkolnictwo osiągnęło wysoki poziom dzięki kadrze wykwalifikowanych, ideowych i świadomych wartości swojej pracy nauczycieli. Wychowali oni pokolenie, które w czasie II wojny światowej dało świadectwo patriotyzmu i bohaterstwa. Architektura przedwojennej Warszawy Bardzo dobrze rozwijało się szkolnictwo akademickie. W 1939 r. w Polsce działały trzydzieści dwie wyższe uczelnie, w większości założone w okresie międzywojnia. Liczba studentów wynosiła blisko 50 tys. Polacy szczycili się kadrą wybitnych wykładowców akademickich, którzy mieli znaczące osiągnięcia naukowe i często światową sławę. Wielkim uznaniem cieszyła się lwowsko-warszawska szkoła matematyczna, którą reprezentowali Stefan Banach i Hugo Steinhaus oraz wybitny logik Alfred Tarski. Ważnym ośrodkiem matematycznym był Poznań, skąd pochodzili pracownicy Biura Szyfrów Sztabu Głównego WP – Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski. W grudniu 1932 r. Rejewski odczytał szyfry nadawane przez „Enigmę” – niemiecką maszynę szyfrującą, wykorzystywaną do celów wojskowych, czego nie potrafiły dokonać służby innych państw. Po wybuchu wojny z wiedzy polskich kryptologów korzystano we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii, przechwytując wiele informacji niemieckiego dowództwa, a pod koniec wojny – niemal wszystkie. Rozwijały się również wszystkie inne dziedziny nauki. Mimo niewystarczających nakładów finansowych odnotowano wiele osiągnięć, w medycynie, gdzie Ludwik Hirszfeld, wybitny mikrobiolog zajmujący się badaniami krwi, wprowadził oznaczenia poszczególnych grup: A, B, AB, 0. W dziedzinie techniki sukcesami szczyciło się grono znakomitych inżynierów ze Stefanem Bryłą na czele oraz konstruktorów lotniczych, np. twórców serii kilkunastu udanych modeli samolotów sportowych RWD czy najnowocześniejszego na kontynencie bombowca PZL-37 „Łoś”. Samolot RWD-13. W Rzeczypospolitej działał samorząd terytorialny, który zgodnie z ustawą sejmową z 1933 r. otrzymał dużą autonomię wobec władz centralnych, ruch spółdzielczy i zawodowy, liczne stowarzyszenia społeczne ( młodzieżowe ze Związkiem Harcerstwa Polskiego na czele, kombatanckie, regionalne, katolickie oraz mniejszości narodowych i wyznaniowych). Powstała sieć bibliotek szkolnych i publicznych oraz Biblioteka Narodowa w Warszawie. Działały stowarzyszenia propagujące rozwój oświaty – Polska Macierz Szkolna, Towarzystwo Szkoły Ludowej, uniwersytety ludowe i robotnicze oraz liczne placówki kulturalne, towarzystwa przyjaciół sztuk pięknych i naukowe (Polska Akademia Umiejętności). Nowe możliwości rozwoju zyskała twórczość kulturalna. Najpopularniejszą dziedziną pozostała literatura; wielkim sukcesem była Nagroda Nobla, którą w 1924 r. otrzymał Władysław Reymont za powieść Chłopi. Znakomicie rozwijała się poezja, reprezentowana przez kilkanaście grup poetyckich. Najpopularniejsi twórcy – Julian Tuwim, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz – należeli do grupy Skamander. Poeci awangardowi byli skupieni w tzw. Awangardzie krakowskiej, Awangardzie lubelskiej, w której talentem wyróżniał się Józef Czechowicz, oraz wileńskiej grupie Żagary, gdzie debiutował Czesław Miłosz. Wybitnie wszechstronny Stanisław Ignacy Witkiewicz zajmował się literaturą, malarstwem, filozofią. Tematykę polityczną i społeczną, która wraz z odzyskaniem niepodległości przestała dominować w literaturze, podejmowali w swoich powieściach Juliusz Kaden-Bandrowski, Maria Dąbrowska, Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Ferdynand Goetel i przede wszystkim Stefan Żeromski w Przedwiośniu, którego główny bohater Cezary Baryka symbolizował rozterki części pokolenia początku drugiej niepodległości. Znakomitymi tłumaczami literatury obcej na język polski byli Tadeusz Boy-Żeleński (z francuskiego) oraz poeta Leopold Staff ( z francuskiego i niemieckiego). Do najwybitniejszych malarzy należeli mieszkający we Francji Józef Pankiewicz i Tadeusz Makowski, w kraju Witkacy, Leon Chwistek i Władysław Strzemiński. Mistrzem drzeworytu, korzystającym z wzorców kultury ludowej, był Władysław Skoczylas. Wśród polskich kompozytorów wyróżniał się Karol Szymanowski, autor opery Król Roger i baletu Harnasie, którego tematykę oparto na motywach polskiej sztuki ludowej. Świetnie rozwinęła się wielotematyczna prasa polska i mniejszości narodowych – w drugiej połowie lat trzydziestych ukazywało się blisko 2700 tytułów. Informacje z kraju i ze świata przekazywały agencje prasowe z Polską Agencją Telegraficzną na czele. Swoje dzienniki i czasopisma wydawały ugrupowania polityczne, ukazywała się prasa katolicka, specjalistyczna (np. poświęcona gospodarce lub wojskowości), pisma dla kobiet, dzieci i młodzieży, środowisk zawodowych, kombatantów. Odpowiednikiem współczesnych tabloidów była prasa brukowa, którą od koloru winiet nazywano czerwoną. Zainteresowaniem cieszyły się periodyki kulturalne – „Wiadomości Literackie”, „Prosto z Mostu”, „Scena Polska”, prasa satyryczna – „Mucha” i „Szpilki” oraz sportowa. W latach trzydziestych popularnym środkiem masowego przekazu stało się radio. Pierwszy program nadano w 1926 r., ale dopiero pięć lat później uruchomiono główną krajową stację w Warszawie oraz stacje lokalne – w Katowicach, Krakowie, we Lwowie i w Wilnie. Przed wybuchem wojny liczba abonentów Polskiego Radia przekroczyła milion, chociaż liczba słuchaczy była znacznie większa. Duże osiągnięcia miało polskie kino i teatr. Powstawały zabawne po dziś dzień komedie, widowiskowe dzieła o tematyce historycznej (np. Kościuszko pod Racławicami) czy melodramaty (słynna Trędowata, zrealizowana na podstawie poczytnej wówczas powieści Heleny Mniszkówny). Wielką popularnością cieszyli się aktorzy – amant filmowy Eugeniusz Bodo, komik Adolf Dymsza oraz aktorki – Jadwiga Smosarska, Mieczysława Ćwiklińska i występująca głównie jako piosenkarka Hanka Ordonówna. Znakomicie rozwijała się scena teatralna, na której nowatorskimi inscenizacjami wybijali się Leon Schiller i Wilam Horzyca, obaj propagujący teatr monumentalny. Wśród najwybitniejszych aktorów polskiego teatru byli Irena Eichlerówna, Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Józef Węgrzyn i Aleksander Zelwerowicz, zasłużony również dla szkolnictwa teatralnego. Adolf Dymsza. Osiągnięcia kultury i gospodarki II Rzeczypospolitej zasługują na wysoką ocenę. W dziedzinie politycznej bilans wypada mniej pomyślnie. Niemożliwe okazało się nawiązanie dobrosąsiedzkich stosunków z większością sąsiadów. Niemcy i ZSRS kwestionowały niepodległość i integralność terytorialną Polski, a relacje z Czechosłowacją i Litwą paraliżowały konflikty terytorialne, przy czym żadna ze stron nie była skłonna do ustępstw. Nie udało się stworzyć rozsądnej i skutecznej polityki łagodzącej konflikty narodowościowe. Mniejszości narodowe korzystały z pełni praw konstytucyjnych, czego wyrazem była nieskrępowana – pod warunkiem że nie łamała prawa – działalność kulturalna i polityczna oraz swoboda wyznania. W życiu codziennym praw mniejszości nie zawsze przestrzegano, nie miały one również większego wpływu na kształtowanie polityki państwowej. Jednocześnie zdarzały się wypadki odrzucania i zwalczania państwowości polskiej przez obywateli Rzeczypospolitej narodowości niepolskiej. Sport w II RP Ustrój demokratyczny i dominująca pozycja sejmu stały się szybko przedmiotem krytyki, nie tylko ze strony piłsudczyków. W okresie „sejmowładztwa” Polska osiągnęła jednak wiele sukcesów związanych z integracją i odbudową państwa, których ukoronowaniem była reforma skarbowa Władysława Grabskiego. Jest natomiast rzeczą wątpliwą, czy piłsudczykom po przejęciu władzy udało się przeprowadzić sanację w polityce wewnętrznej. Niewątpliwie jednak zaczęli prowadzić bardziej zdecydowaną i podmiotową politykę zagraniczną. Wprowadzając autorytarny system rządów, wzmocnili władzę wykonawczą i zmniejszyli wszechwładzę sejmu. Równolegle jednak ograniczyli prawa obywatelskie i możliwości działania opozycji, która wskutek wprowadzenia w 1935 r. nowej ordynacji wyborczej w praktyce została usunięta z parlamentu. Samodzielne rządy piłsudczyków oznaczały wzięcie przez nich całkowitej odpowiedzialności za kraj. Zapłacili za to powszechnym w społeczeństwie przekonaniem o winie za przegraną we wrześniu 1939 r. i utratą wpływu na politykę polską. Po 1926 r. zdarzały się wypadki posługiwania się przez władze piłsudczykowskie przemocą w walce politycznej. Negatywnie ważą na ocenie ich autorytarnych rządów, niezależnie od tego, że czasem metodę rozwiązania siłowego stosowano w odpowiedzi na działalność środowisk skrajnie lewicowych lub prawicowych, które same nie cofały się przed przemocą w walce o władzę. Jednak porównywanie Polski sanacyjnej z państwami totalitarnymi – ZSRS, Niemcami czy PRL, ulubione przez polityków i dziennikarzy, którzy zwykle traktują historię instrumentalnie, jest pozbawione podstaw. Aresztowanie byłych posłów sejmowych i proces brzeski wywołały powszechne protesty społeczne; listy otwarte w tej sprawie, w których potępiono takie działania, wysyłały różne środowiska, nie tylko polityczne. Akcję tę rozpoczęli profesorowie najstarszej polskiej uczelni – Uniwersytetu Jagiellońskiego. Takiej odwagi cywilnej brakowało szeroko pojętemu środowisku inteligenckiemu w powojennej Polsce rządzonej przez komunistów; trudno też wyobrazić sobie podobny protest w państwie Hitlera lub Stalina. Sądownictwo polskie pozostało niezawisłe mimo sporadycznych wypadków ulegania władzom. Nadal istniały ugrupowania opozycyjne, chociaż straciły wpływ na bieżące decyzje polityczne, oraz prasa opozycyjna, w pewnym tylko stopniu krępowana przez ingerencję cenzuralną władz. Przede wszystkim jednak rządzący Polską obóz marszałka Józefa Piłsudskiego nie stworzył ideologii totalitarnej, w imię której jakikolwiek sprzeciw – prawdziwy czy domniemany – był bezlitośnie karany śmiercią. Polska po przewrocie majowym stopniowo przestała być państwem demokratycznym, stając się państwem autorytarnym, ale nigdy nie zbliżyła się do totalitaryzmu komunistycznego, nazistowskiego czy faszystowskiego, które powszechnie posługiwały się przemocą i dążyły do kontroli wszystkich sfer życia społecznego. Materiały uzupełniające: Odrodzona Polska stanęła przed wieloma problemami, jak analfabetyzm czy konflikty narodowościowe. Rozwinęła się jednak kultura, pozbawiona ograniczeń rozbiorowych. Geneza – pierwsza od dawna (po zaborach) możliwość swobodnego rozwoju kultury polskiej w całym kraju – problemy: różnice w rozwoju cywilizacyjnym między dawnymi zaborami, analfabetyzm – ok. 30% ludności – mniejszości narodowe (na Kresach Polacy byli wręcz mniejszością) Struktura społeczna: – liczba ludności II Rzeczypospolitej wzrosła z 27 do 35 mln (szósty kraj w Europie) – aż 75% ludności mieszkało na wsi – struktura społeczna: 55% chłopów, 27% robotników, 11% drobnych przedsiębiorców, 5% inteligencji – religia: katolicyzm miał konstytucyjnie „naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań”, poza nim były inne wyznania (prawosławni, ewangelicy podzieleni wg narodowości) i religie (żydzi, muzułmanie) Mniejszości narodowe Ukraińcy (15% ludności, połowa wszystkich mniejszości narodowych): – poza prawosławnym Wołyniem w większości grekokatoliccy – autorytet moralny i polityczny Ukraińców – greckokatolicki abp Andrzej Szeptycki – dobrze zorganizowani (partie polityczne, stowarzyszenia kulturalne, spółdzielnie) – głównie chłopi (często analfabeci, mało wykształconych) – próba włączenia Ukraińców w główny nurt życia politycznego RP nie udała się (jego zwolennik, minister Bronisław Pieracki – w 1934 zamordowany przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów) Żydzi (ok. 10% ludności): – głównie w miastach; zajęcie – przede wszystkim handel i usługi, ale też duży udział w wolnych zawodach (połowa adwokatów i lekarzy w Polsce) – większość niezasymilowanych (osobne dzielnice i miasteczka, język jidysz; żydowska część Warszawy największym żydowskim miastem w Europie, a drugim na świecie po Nowym Jorku) – rozkwit kultury żydowskiej: Żydowski Instytut Naukowy w Wilnie (JIWO), największa w Europie jesziwa (uczelnia religijna) w Lublinie, teatry, prasa i wytwórnie filmowe tworzące w jidysz – światowy ewenement – żydowskie szkolnictwo (dzięki poparciu Piłsudskiego zrównane z publicznym) i żydowskie partie polityczne (lewicowy Bund, prawicowa religijna Agudat Isroel) – osobny nurt polityczno-społeczny – syjonizm (idea budowy państwa żydowskiego w Palestynie i przygotowania się do tego w Polsce: kursy rolnicze, kluby sportowe, skauting żydowski) – fale niechęci wobec Żydów: w okresie walk o granice (oskarżenia o sprzyjanie bolszewikom) i po śmierci Piłsudskiego (wystąpienia antyżydowskie endecji w związku z jej dążeniem do władzy, numerus clausus na uczelniach – ograniczenie liczby przyjmowanych studentów żydowskich) (Piłsudski popierał autonomię kulturalną dla Żydów w zamian za ich lojalność wobec państwa; ugrupowania żydowskie poparły zamach majowy) Białorusini: – świadomość narodowa dopiero się tworzyła, ale też mieli własne organizacje kulturalne – w większości prawosławni – część ludności Kresów deklarowała narodowość „tutejszą” (czyli nie miała świadomości narodowej) Niemcy: – zamożni chłopi, ale także mieszkańcy miast – dobrze zorganizowani (rozwinięta prasa) – związki z państwem niemieckim; po rozpoczęciu II wojny światowej okazało się, że wielu polskich Niemców potajemnie przygotowywało się do tego (tworzyli bojówki, mordowali polskich działaczy wg przygotowanych wcześniej list) Elementem likwidacji śladów rozbiorów, ale pośrednio także wypierania kultury ukraińskiej i rosyjskiej, była akcja „rewindykacji” cerkwi prawosławnych (odebranych wcześniej przez zaborców katolikom i grekokatolikom) oraz burzenia cerkwi (np. 1937-1938 na Lubelszczyźnie). Łącznie Kościół prawosławny stracił 1/3 cerkwi (zburzonych lub przekazanych, gł. Kościołowi katolickiemu). Symbolem usunięcia pozostałości po zaborach było zburzenie monumentalnego soboru (katedry) św. Aleksandra Newskiego na placu Saskim w Warszawie (obecnie plac Piłsudskiego, przed Grobem Nieznanego Żołnierza). Oświata problem: duże dysproporcje między Kresami a zachodnią i centralną Polską (na Kresach rzadka sieć szkół i duży analfabetyzm, w dawnym zaborze pruskim od dawna istniejąca powszechna oświata) rozwiązanie: 1932 reforma szkolnictwa ministra Janusza Jędrzejewicza (ujednolicenie systemu oświaty): – obowiązek szkolny na poziomie szkoły powszechnej – jednolity program nauczania i podręczniki – licea ogólnokształcące z założenia elitarne – nacisk na wychowanie patriotyczne i propaństwowe (w praktyce do II wojny światowej nie udało się zwalczyć analfabetyzmu, przede wszystkim na wsiach) Rozwój nauki i kultury Dwa decydujące czynniki: – nagłe usunięcie ograniczeń rozbiorowych (możliwość rozwijania polskiej kultury) – związki z kulturą światową rozwijającą się po zakończeniu I wojny światowej (rozwój radia i kina, kultura masowa) Dziedziny rozwoju – wybrane przykłady: – nauka: Polska Akademia Umiejętności w Krakowie, matematycy z tzw. szkoły lwowskiej (Hugo Steinhaus, Stefan Banach), chemia (Ignacy Mościcki) – literatura: Władysław Reymont (w 1924 laureat nagrody Nobla za powieść „Chłopi”), Stefan Żeromski, reportażysta Melchior Wańkowicz, grupa poetycka „Skamander” (Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jan Lechoń), rozwój kabaretu literackiego – architektura: modernizm (nowoczesne dzielnice w Warszawie, Gdynia, pierwsze polskie wieżowce – np. warszawski „Prudential”), tworzenie tzw. stylu narodowego – sztuki wizualne (różne nurty malarstwa: impresjonizm, awangarda, obrazy historyczne Wojciecha Kossaka) – kinematografia: od ekranizacji literatury pięknej do komedii muzycznych i melodramatów; wiele wytwórni filmowych, pojawienie się „gwiazd” (Eugeniusz Bodo, Mieczysława Ćwiklińska, Adolf Dymsza, Hanka Ordonówna, Jadwiga Smosarska) – technika: polskie konstrukcje samolotów sportowych i wojskowych, aerodynamiczne lokomotywy i spalinowe wagony kolejowe („Luxtorpeda” kursująca do Zakopanego) – sport: lekka atletyka (Halina Konopacka, Janusz Kusociński, Stanisława Walasiewiczówna), lotnictwo sportowe (Franciszek Żwirko, Stanisław Wigura) [podstawa programowa szkoły ponadgimnazjalnej – [podstawa programowa ośmioklasowej szkoły podstawowej – GOSPODARKA II RZECZPOSPOLITEJ Pomimo licznych trudności, które stanęły na drodze odradzającego się państwa, gospodarka II Rzeczpospolitej odnosiła sukcesy gospodarcze. Najbardziej znaczącym osiągnięciem był proces scalania, czyli łączenia wytwórczości całego kwietniu 1924r. przeprowadzono reformę walutową oraz założyłono niezależną instytucję do struktur państwowych – Bank Polski. Dzięki tej działalności wprowadzono nową jednostkę monetarną – złoty Reforma Grabskiego, Eugieniusz Kwiatkowski, Gdynia,

społeczeństwo i gospodarka ii rp